W "Studium o Hamlecie" autor "Wesela" dociekał zagadek tekstu arcydramatu Williama Szekspira, walcząc z anachronicznym teatrem. Grzegorzewski bohaterem przedstawienia uczynił samego Wyspiańskiego (w tej roli znakomity Wojciech Malajkat), którego nawiedzają duchy nie tylko postaci Szekspirowskich, lecz i z jego dramatów.
W wyrafinowanej wizji Grzegorzewskiego Wyspiański jest samotnym artystą, którego idee nie są rozumiane przez otoczenie. Krytycy podkreślali elegijny ton spektaklu, który traktowano również jako osobistą wypowiedź reżysera. [PAT]
Autor sztuki: Stanisław Wyspiański
Tytuł oryginalny: „Hamlet”
Produkcja: 2008
Premiera TV: 25 marzec 2008
Reżyseria:
reżyseria spektaklu
reżyseria telewizyjna
Muzyka:
Obsada:
Wyspiański - Hamlet
Żona Wyspiańskiego
Kazimierz Kamiński
Dama krakowska / Wiedźma
Dama krakowska / Wiedźma
Dama krakowska / Wiedźma
Profesor
Profesor
Królowa - Modrzejewska
Król - Makbet
Ofelia - Kurtyzana
Ofelia - Ofelia
Horacy
Duch
Rosenkrantz / Guildernstern
Poloniusz
Laertes
Ozryk / Aktor
Aktor
Aktor
Isia
Notatki:
Pod koniec 1904 roku złożony chorobą Stanisław Wyspiański zanotował:
Około świąt Bożego Narodzenia przyszedł do mnie pan Kamiński i oświadczył, że chce grać Hamleta i że chce porozmawiać o Hamlecie. O Hamlecie myślę aż nazbyt często i z przyjemnością mogę porozmawiać o Hamlecie.Tak rozpoczyna się tekst jego słynnego szekspirologicznego studium z 1905 roku. Stanowi ono nie tylko błyskotliwą analizę dzieła – zadaje również pytania o istotę teatru i wskazuje na wiodącą w nim rolę aktora; wytycza teatrowi nowe ścieżki rozwoju, skupiając się zwłaszcza na badaniu cienkich granic między życiem a sceną, aktorem a jego rolą, oraz wypowiadając wojnę teatralnemu anachronizmowi.
Jerzy Grzegorzewski, reżyser przedstawienia opartego na Studium o Hamlecie i autor adaptacji, wplótł w refleksję młodopolskiego dramaturga fragmenty Wyzwolenia Wyspiańskiego oraz Hamleta i Makbeta Szekspira. Główną postacią dramatu stał się Stanisław Wyspiański (w tej roli Wojciech Malajkat), który w ostatnich zrywach myśli, nawiedzany zarówno przez duchy postaci Szekspirowskich, jak i postaci własnych dramatów, próbuje podjąć walkę o nowy teatr, teatr idealny.
Joanna Walaszek pisała w „Didaskaliach” (nr 57, 2003):
Nieczęsto zdarza się w teatrze przedstawienie – takie jak ten Hamlet – które włącza widownię w dialog tak skupiony, istotny i tak intymny. Dzieje się tak czasami, kiedy aktorom dane jest – jak u Jerzego Grzegorzewskiego – „życie grać” i jest to – jak chciał Stanisław Wyspiański – ich własne życie. Dzieje się tak, kiedy aktorom dane jest ujawnić własne artystyczne osobowości i swój kunszt. Kiedy mają poczucie sensu swojej twórczości i świadomość uczestnictwa w dziele ważnym, wartościowym, niezwykłym. Kiedy mogą powiedzieć – jak Jan Englert – „niezależnie od rezultatu i oceny spektaklu nie mam wątpliwości: obcowałem z prawdziwą sztuką”. Dzieje się tak, kiedy widzom dane jest rozpoznać w teatrze własne pytania i doświadczenia, kiedy – poprzez teatr – dane jest im dotknięcie istotnej prawdy. Bardzo trudno jest mówić o przedstawieniu, i o Studium o Hamlecie (jak powszechnie bywa nazywane to dzieło Wyspiańskiego), nie używając wielkich słów. Pojęcia takie jak „prawda”, „życie”, wyznaczają horyzont i rangę zapisanej w Studium wizji teatru. W teatrze Grzegorzewskiego te pojęcia ujęte w przeżycia stają się na powrót bliskie, nieodzowne.Grzegorzewski doprowadza w swoim widowisku do spotkania dwóch światów: świata dramatów Szekspira i świata Młodej Polski. Szekspirowscy aktorzy noszą stroje z przełomu XIX i XX wieku, a scenę zapełniają rekwizyty z epoki oraz teatralne urządzenia, na co dzień ukryte przed wzrokiem widza. Krytycy podkreślali elegijną wymowę spektaklu, który traktowano również jako osobistą wypowiedź wybitnego reżysera, tym przedstawieniem żegnającego się ze sceną (była to nota bene przedostatnia jego inscenizacja) i przekazującego kierownictwo nad Teatrem Narodowym Janowi Englertowi.
[Narodowy Instytut Audiowizualny]
01.160518
(POL) polski,
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz